Problemy z zapamiętywaniem programu przez nastolatków. Jak sobie z tym poradzić?
- Dominika
- 1 dzień temu
- 6 minut(y) czytania
Cześć Rodzice!
W swojej pracy (oraz na własnych doświadczeniach) często spotykam się z tym, iż nastolatki mają trudności z zapamiętywaniem materiału. To zjawisko jest znane wielu rodzinom i nie zawsze wynika z braku chęci czy lenistwa.
Jakie są przyczyny problemów z zapamiętywaniem?
Rozwój mózgu:
W wieku 12-25 lat mózg przechodzi bardzo intensywną przebudowę. Dojrzewanie kory przedczołowej, odpowiedzialnej za funkcje takie jak koncentracja, planowanie, podejmowanie decyzji i pamięć robocza, utrudnia organizację myśli i zadań.
Proces synaptycznego „sprzątania” sprawia, że mózg staje się bardziej efektywny, ale może prowadzi do problemów z koncentracją i trudności w utrzymywaniu informacji w pamięci roboczej.
Przeciążenie bodźcami:
Technologia i multitasking: Smartfony i media społecznościowe odciągają uwagę, co prowadzi do stanu „ciągłego alertu” w mózgu. Młodzi ludzie spędzają znaczną część swojego czasu na smartfonach, przeglądając media społecznościowe. Powiadomienia, lajki
i komentarze są zaprojektowane tak, aby przyciągać uwagę, co może prowadzić do problemów z koncentracją.
Multitasking, czyli jednoczesne wykonywanie kilku zadań, rozprasza uwagę i utrudnia głębsze przetwarzanie informacji. Na przykład, nastolatek, który uczy się, jednocześnie przeglądając media społecznościowe, nie jest w stanie w pełni skupić się na nauce, a to prowadzi do płytkiego zapamiętywania.
Brak systemu nauki:
Chaotyczne podejście do nauki sprawia, że nastolatkowie uczą się tylko przed egzaminami lub w ostatniej chwili. Taki styl nauki prowadzi do stresu (wzrost kortyzolu), a tym samym obniżonej efektywności przyswajania wiedzy.
Bez ustalonej struktury, młodzi ludzie mogą mieć trudności w zarządzaniu swoim czasem. Odkładanie nauki na później (prokrastynacja) oraz nieefektywne wykorzystanie dostępnego czasu są częstymi problemami.
Emocje i stres:
Wysoki poziom kortyzolu, hormonu stresu, może blokować funkcje hipokampu, co skutkuje trudnościami w zapamiętywaniu. Emocje mają istotny wpływ na proces uczenia się, a silny stres może uniemożliwić skuteczne przetwarzanie i przechowywanie informacji.
Gdy nastolatek uczy się, ale odczuwa silny stres, nadmiar kortyzolu może powodować „pustkę w głowie” podczas sprawdzianów, nawet jeśli materiał był wcześniej przyswojony.
Brak snu:
Niedobór snu ma poważny wpływ na pamięć i zdolność do nauki. Młodzi ludzie potrzebują odpowiedniej ilości snu, aby proces konsolidacji pamięci mógł przebiegać prawidłowo. Sen jest kluczowym elementem zdrowego rozwoju mózgu, a jego brak może prowadzić do trudności w przyswajaniu nowych informacji i obniżenia ogólnego samopoczucia.
Jak to rozwiązać?
Utwórz strukturalny plan nauki:
Zachęć nastolatka do stworzenia harmonogramu nauki, który uwzględnia regularne przerwy oraz różnorodne metody nauki. Planowanie pomoże w organizacji czasu oraz zminimalizuje stres przed egzaminami. Ustalcie wspólnie dni i godziny, które będą przeznaczone na naukę, a także czas na relaks i rozrywkę.
Zminimalizuj bodźce:
Ustal strefy „bez technologii” podczas nauki. Wyłączanie powiadomień w telefonie oraz ograniczenie korzystania z mediów społecznościowych w czasie nauki może znacząco pomóc w zwiększeniu koncentracji. Możecie także wprowadzić rodzinne zasady dotyczące korzystania z technologii w czasie nauki.
Zachęcaj do głębokiego przetwarzania informacji:
Wspieraj nastolatka w tworzeniu notatek, podsumowań lub map myśli. Zachęcaj go do aktywnego zadawania pytań i dyskutowania o materiałach z innymi. To pomoże mu lepiej zrozumieć i zapamiętać materiał, a także rozwijać umiejętności krytycznego myślenia.
Pomóż w radzeniu sobie ze stresem:
Wspieraj zdrowe techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, ćwiczenia oddechowe czy aktywność fizyczna. Umożliwienie nastolatkowi wyrażania swoich emocji i rozmowa na temat jego odczuć może również pomóc w obniżeniu poziomu stresu. Czas spędzany na świeżym powietrzu i w ruchu ma pozytywny wpływ na samopoczucie.
Dbaj o sen:
Przypominaj o znaczeniu zdrowego snu. Stworzenie regularnych godzin snu i relaksującego rytuału przed snem może poprawić jakość snu. Zachęcaj do unikania ekranów przed snem oraz do wypracowania nawyków, które sprzyjają lepszemu wypoczynkowi, takich jak czytanie książek lub słuchanie muzyki relaksacyjnej.
Zrozumienie wyzwań przed jakimi stoją nasze pociechy i pomoc w znalezieniu skutecznych rozwiązań może znacząco wpłynąć na ich rozwój i wyniki w nauce.
Pamiętajmy, że zmiany w sposobie zapamiętywania i uczenia się nie zachodzą z dnia na dzień.
Niwelowanie tego, co zostało zaniedbane wcześniej, wymaga regularnych ćwiczeń i systematycznej pracy. Nasz mózg przypomina mięśnie – można go trenować, aby stał się silniejszy i bardziej efektywny.
W naszym przypadku, zastosowanie regularnego planu nauki (nawet, gdy nie ma sprawdzianów robimy powtórkę materiału z lekcji bieżących), nauka z techniką „Pomodoro” (opisaną w blogu; „Dlaczego nastolatek nie chce się uczyć), podczas której komórka ląduje w drugim pokoju, to zastosowanie w praktyce punktu 1 i 2.
Jako rozwiązanie 3 i 4 stosujemy pracę z naszym dziennikiem (czyli regularne ćwiczenie refleksji),
a punkt 5 chyba nie muszę wyjaśniać 😉
Stałe godziny, w których syn kładzie się spać, a w piątki i soboty może pograć dłużej o 1 godzinę, aby przypadkiem nie przestawił się na tryb nocny (działa cuda).
Ciekawostka 1:
Według badań, średnio ludzie zapominają około 70% materiału, który przeczytali w ciągu 48 godzin. To zjawisko jest znane jako krzywa zapominania, opracowana przez niemieckiego psychologa Hermanna Ebbinghausa.
Po 48 godzinach: Utrata wynosi około 70% w porównaniu do początkowego przyswojenia informacji.
Ciekawostka 2:
Wiele badań sugeruje, że jednoczesne słuchanie i czytanie może poprawić zrozumienie i zapamiętywanie materiału. To może prowadzić do zwiększenia efektywności nauki o około 20-30% w porównaniu do samego czytania lub słuchania.
Polecam czytanie na głos zrobionych wcześniej notatek lub użycia w tym wypadku dyktafonu w komórce. Jeżeli nie mam czasu siedzieć nad książką, słucham swojego nagrania układając włosy (na słuchawkach) lub jadąc autem ;)
Jeśli chcesz wspomóc swojego nastolatka w tym procesie "pracy nad jego pamięcią", zachęcamy do zakupu naszego dziennika.
Regularna praca z nim przyniesie wiele korzyści, takich jak:
Ułatwienie uczenia się: Proces refleksji sprzyja głębszemu przetwarzaniu informacji, co może poprawić zdolność do uczenia się. Analizowanie doświadczeń pozwala na wyciąganie wniosków i zastosowanie ich w przyszłości.
Dostrzeganie pozytywnych momentów: Umożliwia identyfikację wartościowych chwil w relacji z rodzicami, co wzmacnia więzi rodzinne.
Samodzielne dbanie o potrzeby: Uczy, jak skutecznie zaspokajać swoje potrzeby, co jest kluczowe w dorastaniu.
Ocena relacji z rówieśnikami: Pomaga zwrócić uwagę na jakość i znaczenie przyjaźni oraz budować zdrowe relacje.
Unikanie negatywnych emocji: Wspiera radzenie sobie z emocjonalnymi wyzwaniami, które towarzyszą dorastaniu.
Zmiany neuroplastyczności: Regularne praktykowanie refleksji może prowadzić do pozytywnych zmian w strukturze mózgu, co wpływa na rozwój i adaptację neuronów.
Dostrzeganie pozytywów w porażkach: Uczy przekształcać niepowodzenia w życiowe lekcje, co wzmacnia odporność.
Redukcja stresu: Umożliwia uwolnienie się od napięcia poprzez pisanie i wyrażanie swoich myśli.
Lepsza organizacja myśli: Ułatwia wyrażanie myśli oraz podejmowanie lepszych decyzji
Wzmacnianie umiejętności komunikacyjnych: Doskonali zdolności werbalne oraz umiejętność wyrażania się na papierze.
Przekazywanie myśli: Uczy, jak skutecznie wyrażać siebie.
Budowanie pozytywnego dialogu wewnętrznego: Rozwija zdrowe myślenie o sobie i swoich możliwościach.
Określanie momentów motywacji: Pomaga zidentyfikować to, co kieruje do działania.
Dostrzeganie pozytywów w codzienności: Zmienia perspektywę na lepsze, co może poprawić nastrój i samopoczucie.
Refleksja nad obawami: Umożliwia zrozumienie swoich lęków, obaw i wyzwań, co jest kluczowe w procesie dorastania.
Jak widać „skutków ubocznych” (korzyści) z jego prowadzenia jest sporo, a dodatkowe dla rodzica są opisane pod produktem😉
Zachęcamy do wspólnej podróży w odkrywaniu potencjału Waszych nastolatków!
Regularna praca z dziennikiem może być krokiem ku lepszemu zrozumieniu siebie i otaczającego świata. Niech ten proces stanie się dla Waszych dzieci nie tylko narzędziem do nauki, ale także sposobem na rozwijanie zdrowych nawyków i umiejętności życiowych.
A jeśli nadal masz wątpliwości, zapoznaj się z korzyściami, jakie jeszcze pozytywne efekty przynosi regularna refleksja:
Efekty dla mózgu:
Zwiększenie neuroplastyczności: Refleksja sprzyja uczeniu się i adaptacji.
Poprawa pamięci: Wspiera procesy pamięciowe, pomagając w lepszym przyswajaniu i przypominaniu sobie informacji.
Lepsze podejmowanie decyzji: Analizowanie doświadczeń sprzyja lepszemu zrozumieniu sytuacji, co ułatwia podejmowanie bardziej świadomych decyzji.
Zwiększenie kreatywności: Stymuluje myślenie kreatywne, pozwalając na generowanie nowych pomysłów i rozwiązań.
Efekty dla emocji:
Lepsze zarządzanie stresem: Pomaga w przetwarzaniu emocji i sytuacji stresowych, co może prowadzić do ich lepszego zarządzania.
Zwiększenie samoświadomości: Pozwala lepiej zrozumieć własne uczucia, co sprzyja większej samoakceptacji i empatii wobec innych.
Poprawa nastroju: Prowadzi do pozytywnych zmian w nastroju poprzez identyfikację i eliminację negatywnych myśli.
Wzmacnianie relacji interpersonalnych: Zrozumienie własnych emocji oraz refleksja nad interakcjami z innymi sprzyja budowaniu lepszych relacji.
Regularna refleksja może być cennym narzędziem w rozwijaniu umiejętności emocjonalnych i poznawczych.
W naszym domu zagościła ta praktyka od kilku lat i była to jedna z najlepszych decyzji :)
Dziękujemy za poświęcony czas i życzymy Wam powodzenia w wspieraniu Waszych nastolatków! 💖
Czy macie pytania lub chcielibyście podzielić się swoimi doświadczeniami? Chętnie wysłuchamy!
Dominika
Komentarze